Karczoch jest warzywem mało znanym, niedocenianym przez nasze społeczeństwo i trudnym do przyrządzenia. Warto jednak po nie sięgać, ze względu na olbrzymią zawartość składników odżywczych, minerałów i fitochemikaliów. Ulubioną częścią karczochów jest ich serce, w rzeczywistości jednak to liście są bardziej zasobne w składniki odżywcze.
Karczochy nasycone są takimi składnikami odżywczymi jak kwercetyna, rutyna, kwas galusowy i znana ze swych właściwości żółciopędnych cynaryna. Wszystkie ww. składniki chronią organizm przed ryzykiem zachorowania na raka, chorobami serca, zaburzeniami czynności wątroby, wysokim poziomem cholesterolu i cukrzycą.
W 2004 roku Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych przeprowadził kompleksowe badania zawartości przeciwutleniaczy w żywności. Ku zaskoczeniu wszystkich, karczochy znalazły się w pierwszej czwórce warzyw o największej zawartości przeciwutleniaczy. W tym artykule dowiesz się, jak ogromne korzyści dla zdrowia i samopoczucia może mieć włączenie karczochów do codziennego jadłospisu.
Karczoch zwyczajny, czyli Cynara scolymus to kwiat rośliny osetowej; znany jest jako jedno z najstarszych warzyw uprawnych na świecie. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiany jest w całej Europie i Ameryce Północnej. Tak jak wspominałam wcześniej, przygotowanie karczochów do konsumpcji, to bez wątpienia niełatwe zadanie i trzeba przy tym nabrać wprawy.
Korzyści:
Walka z cholesterolem
Wysoki poziom cholesterolu powoduje zwiększenia ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej i miażdżycy tętnic. Karczochy i ekstrakt z liści karczocha zmniejszają poziom cholesterolu. Badania nad tym stwierdzeniem sięgają lat siedemdziesiątych, kiedy to naukowcy zaczęli badać cynarynę i cholesterol w warunkach labolatoryjnych.
W ciągu 12 tygodni 75 zdrowych pacjentów otrzymywało placebo lub 1,280 mg standaryzowanego karczocha dziennie. Po upływie 12 tygodni grupa „leczona” odnotowała skromną redukcję całkowitego cholesterolu wynoszącą 4,2%. Zdecydowano się poprowadzić dalsze badania dot. wpływu ekstraktu liści karczocha u pacjentów z wysokim poziomem cholesterolu. W ciągu 6 tygodni połowa uczestników otrzymała ekstrakt z karczocha, a reszta placebo. U pacjentów otrzymujących karczoch zwyczajny poziom cholesterolu obniżył się aż o 18,5 %. (6)
Zdrowie układu pokarmowego
Wysokie stężenie cynaryny w karczochach wpływa korzystnie nie tylko na cholesterol, może się również przyczynić do wspomagania zdrowia układu pokarmowego. Cynaryna znana jest ze stymulowania produkcji żółci, co pozwala nam bardziej komfortowo i szybciej strawić tłuszcze, a przy okazji wchłonąć witaminy z naszego jedzenia. Aspekt ten sprawia, że karczochy są doskonałym sposobem na rozpoczęcie posiłku – przystawkę.
Zespół jelita drażliwego (IBS)
Badania wykazały, że ekstrakt liści karczocha może być bardzo pomocny dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS), niestrawności lub zaburzenia żołądkowe. W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w Reading w Wielkiej Brytanii 208 osób cierpiących na IBS i niestrawności obserwowano przez dwa miesiące – w tym czasie podawano im ekstrakt z liści karczochów. Wyniki wykazały zmniejszenie częstości występowania IBS o 26,4% wśród uczestników badania. Objawy niestrawności zmniejszyły się o 41% po leczeniu, a ogół uczestników odnotowało 20-procentowy wzrost jakości życia po leczeniu. (3, 6)
Wątroba
Wzrost produkcji żółci, jaką uzyskujesz po jedzeniu karczochów, zawdzięczamy cynarynie, co może mieć korzystny wpływ na zdrowie wątroby. Żółć, którą wytwarza wątroba, pomaga usunąć niebezpieczne toksyny i strawić tłuszcze. Karczochy zawierają również flawonoidową sylimarynę – potężny ochraniacz wątroby. Sylimaryna wykazuje działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, rozkurczowe, detoksykujące, chroni wątrobę przed szkodliwym działaniem trucizn, hamuje podziały komórek nowotworowych, zapobiega marskości wątroby, zapobiega wytrącaniu się złogów i kamieni żółciowych. (4)
Zapobieganie rakowi
Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Comenius na Słowacji wykazały wpływ ekstraktu liści karczocha na jego zdolność do hamowania wzrostu białaczki. W ciągu 24 godzin komórki białaczkowe były traktowane różnymi stężeniami ekstraktu z liści karczocha. W efekcie ekstrakt ten wykazywał właściwości antyproliferacyjne (hamujące namnażanie) na komórki białaczki, a jednocześnie indukowały apoptozę (śmierć) tych komórek. (5)
1. Available at: http://www.oceanmist.com/health/antioxidant.aspx. Accessed June 20.05.2017.
3. Grotto D. 101 Foods That Could Save Your Life. New York: Bantam Bell; 2008.
4. Available at: http://www.liversupport.com/artichokes-help-an-ailing-liver/Accessed 20.05, 2017.
5. Nadova S, Miadokova E, Mucaji P, Grancai D, Cipak L. Growth inhibitory effect of ethyl acetate-soluble fraction of Cynara cardunculus L. in leukemia cells involves cell areest, cytochrome c release and activiation of caspases. Phytother Res. 2008 Feb;22(2):165-8.
6. 7. Bundy R, Walker AF, Middleton RW, Marakis G, Booth JC. Artichoke leaf extract reduces symptoms of irritable bowel syndrome and improves quality of life in otherwise healthy volunteers suffering from concomitant dyspepsia. J Alter Complement Med. 2004 Aug;10(4):667-
